Đồ chơi như một công
cụ không thể thiếu để cha mẹ giao tiếp cùng trẻ, giúp trẻ phát triển về
trí tuệ, kích thích trí tò mò, óc tưởng tượng và nuôi dưỡng năng lực
sáng tạo.
Trước muôn vàn các loại đồ chơi trông vô cùng bắt mắt, nhất là trước những đồ chơi được quảng cáo rất hấp dẫn như “giúp phát triển trí thông minh cho trẻ”, thì không ít cha mẹ phải đau đầu với việc lựa chọn đồ chơi như thế nào để phù hợp với sự phát triển của con, đồng thời phân vân không biết “lời quảng cáo” kia có thật hay không.
Bài viết dưới đây được tham khảo từ
chương trình tư vấn nuôi dạy con “Sukusuku kosodate” trên kênh NHK dành
cho các bậc cha mẹ Nhật Bản, hi vọng sẽ phần nào giải đáp được những băn
khoăn của bố mẹ khi chọn đồ chơi cho con.
1. Tiêu chí khi chọn đồ chơi
Khi chọn mua đồ chơi cho con có 3 điểm quan trọng nhất cha mẹ cần lưu tâm đó là:
– Đồ chơi đó có thể chơi cùng người khác, cha mẹ có thể giao tiếp, trò chuyện với trẻ thông qua đồ chơi ấy.
– Đồ chơi đó phải nuôi dưỡng khả năng tập trung cho trẻ, hoặc nó sẽ biến hóa khi trẻ chơi hoặc tác động vào nó.
– Nếu có thể thì đồ chơi handmade là một
lựa chọn không tồi vì nó có ý nghĩa đặc biết đối với trẻ: cho trẻ cảm
nhận được tình yêu thương của cha mẹ, lưu lại những kỉ niệm ấu thơ cho
trẻ.
2. Những đồ chơi phát triển trí thông minh: nhiều hay ít là tốt
Không ít gia đình có điều kiện rất tích
cực đầu tư đồ chơi để giúp con phát triển trí tuệ. Nào là các loại xếp
hình, đất sét để nặn, miếng ghép hình, nhạc cụ phát ra âm thanh, đàn
piano, đến các loại flash card, luyện kỹ năng ngón tay theo các phương
pháp giáo dục nổi tiếng trên thế giới…chất đầy trong phòng. Thế nhưng
ngoài việc kích thích ham muốn khám phá và nuôi dưỡng trí tuệ thì mặt
trái của nó là trẻ rất nhanh chán và không chịu tập trung lâu vào một
trò nào cả. Đôi khi cha mẹ cũng bị nhiễu loạn không biết nên sắp xếp để
cho con chơi như thế nào cho hiệu quả. Vậy thì cách giải quyết ở đây là
như thế nào.
Thực ra không cần mua quá nhiều đồ chơi
cho trẻ bới vì đối với trẻ chỉ cần một hai món đồ bé thật sự yêu thích
và tập trung cao độ vào đồ chơi đó còn hiệu quả hơn nhiều so với việc
được tiếp xúc với nhiều đồ chơi chỉ trong giây lát.
Miyazaki Hayao (đạo diễn phim hoạt hình
nổi tiếng thế giới của Nhật, người đã tạo ra những bộ phim làm say mê
hàng triệu khán giả trên khắp thế giới như bộ phim “Cuộc phưu lưu của
Chihiro vào vùng đất linh hồn”) đã từng khuyên các bậc cha mẹ rằng đối
với con trẻ chỉ cần cho trẻ xem một bộ phim hoạt hình là đủ, một đồ chơi
yêu thích là đủ vì chính món đồ mà trẻ thực sự yêu thích ấy mới là khởi
nguồn tạo ra niềm say mê cho trẻ sau này.
Còn nếu cha mẹ muốn mua nhiều đồ chơi
nhưng vẫn muốn sử dụng nó hiệu quả thì cách tốt nhất là mỗi ngày hãy chỉ
để một số lượng đồ chơi giới hạn trong phạm vi hai mẹ con có thể dọn nó
trong vòng 2-3 phút, chứ không nên bày ra nhiều quá. Tiếp đến là lên
lịch chơi trong tuần để sử dụng tất cả các đồ chơi cho hiệu quả.
3. Cách sử dụng đồ chơi như thế nào
Mục đích quan trọng nhất của đồ chơi
chính là dùng nó như một công cụ để cha mẹ và con cái trò chuyện hay là
tương tác với nhau. Cũng không nhất thiết trò chơi đó phải vui nhộn, ồn
ào, nó cũng có thể yên lặng để trẻ có thể tập trung. Với một đồ chơi cha
mẹ có thể biến hóa nó thành nhiều đồ chơi khác nhau. Có thể nó được làm
từ những dụng cụ đơn giản trong gia đình, hoặc từ đò bỏ đi không dùng
đến nữa, nhưng chỉ cần một chút tinh ý cha mẹ có thể tạo ra niềm vui bất
ngờ cho con.
Ví dụ với quả bóng có lỗ hổng là hình
lục giác cha mẹ có thể nhét con thú bông vào bên trong rồi lăn cho trẻ
xem, có thể xâu dây qua rồi nghiêng đi cho quả bóng lăn theo sợi dây.
Hãy chọn xếp hình bằng gỗ nhưng có phát
ra âm thanh để cho trẻ lắc, hoặc cho khúc gỗ đó vào hộp trống lắc cho
trẻ nghe. Có thể cho vài hòn bi vào chai nhựa trong suốt để cho trẻ cầm
lắc. Đó là những ví dụ rất đơn giản mà cha mẹ có thể tận dụng những dụng
cụ xung quanh mình làm đồ chơi cho trẻ. Điều quan trọng là đồ chơi ấy
đều khiến cả cha mẹ và con cái đều vui vẻ, và đem lại những nụ cười sảng
khoái. Đôi khi cha mẹ hãy quan sát cách chơi của trẻ để từ đó nghĩ ra
những ý tưởng mới phù hợp với cách chơi ấy.
Khi trẻ được tầm 3 tuổi trở đi cha mẹ
hãy để cho trẻ tự chọn đồ chơi, còn bản thân chỉ cần ngồi bên để xem trẻ
chơi như nào và tham gia khi trẻ muốn.
4. Chọn đồ chơi ứng với từng lứa tuổi
Ứng với từng giai đoạn 3 tháng một trẻ
sẽ có sự phát triển khác nhau và cha mẹ nên nắm rõ giai đoạn ấy trẻ đang
phát triển về cái gì để tìm đồ chơi cho phù hợp.
Ví dụ như giai đoạn trẻ dưới 1 tuổi thì
nuôi dưỡng ngũ quan: nghe, nhìn, sờ, ngửi, nếm chính là điều quan trọng
nhất. Trò chơi tốt nhất với trẻ chính là giọng nói của mẹ, nụ cười của
mẹ, đôi khi là cả động tác nhảy múa để pha trò, chơi ú òa, cần cẩu, nhấc
bổng, làm máy bay, làm ngựa phi chính là những trò chơi gần gũi nhất.
Giai đoạn 6 tháng đầu tiên vì thính giác
và thị giác của trẻ rất phát triển, nên ngoài giọng nói của mẹ hãy cho
trẻ chơi những đồ chơi phát ra âm thanh như là quả cầu hay con thú nhồi
bông có nhiều màu sắc mà khi trẻ lắc lắc nó sẽ phát ra tiếng kêu. Đồng
thời lớn hơn một chút trẻ rất thích nhìn những đồ vật chuyển động nên
hãy cho bé nhìn quả bóng vừa lăn vừa phát ra tiếng kêu.
Hoặc là khi trẻ đã biết ngồi hoặc biết
đi rồi cho trẻ chơi xe kéo có buộc dây để trẻ có thế kéo, hoặc kéo để xô
đổ con gấu. Thông qua trò chơi như vậy trẻ sẽ nhận thức được quá trình
mình cầm rồi mình kéo và đồ vật chuyển động
Dưới đây là một vài gợi ý cụ thể hơn về các đồ chơi cho trẻ ứng với từng lứa tuổi:
5 tháng tuổi: để luyện ngón tay cho bé mình cho bé nhặt nắp chai nhựa, tập bóc miếng dính stick, chai nước có hòn bi.
Tầm 6-12 tháng: làm hộp bí mật để bé tập
cho tay vào lôi đồ ra. Gõ trống. Làm trò ú òa từ hai lõi của cuộn giấy.
Tái chế từ vỏ hộp sữa chua đồ chơi phát ra tiếng kêu và có sự biến hóa
khi kéo, cái lắc cho bóng lăn qua (hình).
Tầm 12-18 tháng có thể: tập đi trên vạch
thẳng, chơi với kẹp quần áo và hình mặt cười làm thành hình con sư tử,
chơi với hộp có dây rút (hình), tập pha màu nước, chuyển đồ từ thùng này
sang thùng khác.
Tầm 18-24 tháng: chơi bong bóng xà
phòng, câu cá, ném vòng vào cột, xâu hạt qua dây, tập làm ca sĩ, tập nấu
ăn với các đạo cụ làm từ bìa xốp, tập cầm bút vẽ lại theo nét đã có
sẵn.
Tầm 2- 3 tuổi có thể: chơi mô hình tàu điện, ghép hình, xếp hình, nặn đất sét, vẽ tranh…
Thảo luận tại diễn đàn: Học cách mẹ Nhật chọn đồ chơi thông minh cho con
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét